Zitvlakklachten zijn een typische wielerkwaal. Met het zitvlak worden de billen en een aangrenzend stuk van de benen bedoeld (zie plaatje). Daaronder vallen ook de daarbij behorende spieren, pezen, zenuwen en botten. 4 procent van de wielrenners heeft er last van. De oorzaken kunnen zeer divers zijn. Meestal hebben ze te maken met lange (herhaalde) ritten.
Verschijnselen
Bij wielrenners met zitvlakklachten is vaak sprake van een van de hieronder beschreven ongemakken.
Irritatie of een schimmelinfectie van de huid
Deze aandoeningen komen meestal in de liesstreek voor, maar kunnen ook op het zitvlak of in de bilspleet zitten. De huid is vaak rood en ruw. Hij kan jeuken en erg gevoelig of zelfs pijnlijk zijn. Ook kunnen kleine wondjes of schuurplekken zichtbaar zijn. Bij sommige irritaties is de huid droog, bij andere juist vochtig.
Onderhuidse ontstekingen
Onderhuidse ontstekingen openbaren zich vaak als pijnlijke, onderhuidse knobbels. Denk bijvoorbeeld aan (steen)puisten. Met een onderhuidse ontsteking aan het zitvlak kan zitten pijnlijk en soms zelf onmogelijk zijn. Op den duur verdwijnen knobbels niet meer vanzelf.
Ontstoken slijmbeurzen
Mensen met ontstoken slijmbeurzen hebben vergelijkbare klachten als mensen met onderhuidse ontstekingen. Maar de knobbels zijn minder duidelijk aanwezig.
Gevoelloosheid van de geslachtsdelen
Bij mannen kan gevoelloosheid van de geslachtdelen leiden tot een erectiestoornis.
Oorzaken
Zitvlakklachten ontstaan meestal na lange en herhaalde fietstochten. De oorzaak is vaak een combinatie van druk, wrijving en ontsteking in het kruis. Druk in het kruis of bij de zitknobbels in de bil ontstaat vaak door het zitten op kleine en harde zadels en zadels waarvan de punt omhoog wijst.
Wrijving in het kruis en in de lies ontstaat doordat benen langs elkaar of langs het zadel schuren. Ook een slechte zeem in de koersbroek kan wrijving veroorzaken. Klachten in één lies kunnen ontstaan bij mensen die scheef op de fiets zitten of een beenlengteverschil hebben.
Een ontsteking kan het gevolg zijn van een kleine infectie. Die kan ontstaan door:
- slechte hygiëne.
- verkeerd zeepgebruik.
- vocht.
- verhoogde druk.
Behandeling
Een betere fietshouding kan de klachten vaak verminderen. Stel bijvoorbeeld het zadel iets anders af. Ook kan het helpen om een goede, schone koersbroek aan te trekken.
Mensen met een beginnende irritatie kunnen zelf talkpoeder aanbrengen op de geïrriteerde plek. Ook kunnen ze een katoenen doekje leggen tussen de billen of in de liezen. Bij knobbels of onderhuidse ontstekingen kunnen ze het best rust houden.
Mensen met aanhoudende klachten, koorts en/of een duidelijke ontsteking kunnen het best naar de huisarts gaan. Een abces moet door een arts worden opengemaakt. Soms zijn antibiotica nodig.
Zitvlakklachten voorkomen
Wielrenners kunnen zitvlakklachten voorkomen of verminderen door goed te trainen. Ook belangrijk: de juiste sportuitrusting en goede hygiëne. Hieronder volgen enkele tips.
Training
- Zorg voor een goede trainingsopbouw: voer de hevigheid en de omvang van de trainingen geleidelijk op, met maximaal 10 procent per week.
- Bouw de training ook na een blessure of ziekte weer zeer geleidelijk op tot het oude niveau.
- Wissel tijdens het fietsen regelmatig van houding; verplaats bijvoorbeeld de handen.
- Probeer zo ontspannen mogelijk op de fiets te zitten.
- Vang schokken op door de ellebogen licht te buigen.
Sportuitrusting
- Draag sport- en onderkleding die nergens wrijving veroorzaakt en die zorgt dat de huid droog blijft.
- Koop een goed zittende koersbroek zonder naden of plooien in het kruis. Bij een broek met kunstzeem is de kans op wondjes en wrijving kleiner. Vet deze broek niet (te veel) in. Een ingevette broek kan huidporiën afsluiten en huidproblemen veroorzaken.
- Koop een goede fiets en stel die goed af.
- Kies een goed passend zadel. Zet het horizontaal op de juiste hoogte. Ga niet teveel op de punt zitten.
- Probeer schokken en trillingen zoveel mogelijk tegen te gaan. Kies bijvoorbeeld voor bredere en/of minder hard opgepompte banden. Ook een dikker en zachter stuurlint en/of handschoentjes met een schokdempende werking kunnen helpen. Kies bij mountainbikes eventueel voor goede vering.
Hygiëne
- Draag altijd een schone broek.
- Trek een natte broek zo snel mogelijk uit na het fietsen.
- Droog na het douchen goed af tussen de billen.
- Scheer eventueel de billen en de lies; dat vermindert de kans op huidirritatie.
Bron: http://www.medicinfo.nl/%7Bb90a61da-2620-4a3c-a8ca-fe502d5f8f44%7D#{75E4CF49-3FC5-4556-B3E2-69B22BBD9286}